Ukr.Biochem.J. 2013; Том 85, № 2, березень-квітень, c. 27-32

Новий манозоспецифічний лектин із кореневищ лілійника рудуватого (Hemerocallis fulva L.): очищення та властивості

В. О. Антонюк1,2, Л. В. Панчак1,2, М. О. Старикович1, Р. С. Стойка1

1Інститут біології клітини НАН України, Львів;
2Львівський національний медичний університет імені Данила Галицького, Україна;
e-mail: antonyuk@meduniv.lviv.ua

Із кореневищ лілійника рудуватого (Hemerocallis fulva L.) афінною хроматографією на манані із дріжджів і подальшою  іонообмінною хроматографією на DEAE-Toyopearl одержано і очищено новий лектин, вихід якого становить ~ 10 мг з 1 кг свіжої рослинної сировини. Лектин виявляє високу спорідненість до дріжджового манану і низьку – до α-метил-D-манопіранозиду, D-фруктози, D-туранози і 2-ацетамідо-D-галактопіранози. Він взаємодіє з манозовмісними глікопротеїнами – яєчним альбуміном, овомукоїдом і пероксидазою коріння хрону – але зі значно нижчою афінністю. За результатами електрофорезу в 20%-му ПААГ із DSNa очищений лектин містить субодиниці з Мм 12 кДа, а за даними гель-хроматографії на колонці Toyopearl HW-55 Мм лектину становить 48 кДа. Він добре аглютинує еритроцити кролика, дещо гірше – щура та мурчака і не аглютинує еритроцити людини. Лектин не втрачає гемаглютинуючої активності після діалізу проти 1%-го розчину ЕДТА і витримує нагрівання до 60 ºС протягом 60 хв.

Ключові слова: , , ,


Посилання:

  1. Van Damme EJM, Peumans WJ, Barre A, Rougé P. Plant lectins: a composite of several distinct families of structurally and evolutionary related proteins with diverse biological roles. Crit Rev Plant Sci. 1998;17(6):575-692. CrossRef
  2. Saito K, Komae A, Kakuta M, van Damme EJ, Peumans WJ, Goldstein IJ, Misaki A. The alpha-mannosyl-binding lectin from leaves of the orchid twayblade (Listera ovata). Application to separation of alpha-D-mannans from alpha-D-glucans. Eur J Biochem. 1993 Oct 15;217(2):677-81. PubMed, CrossRef
  3. Balzarini J, Van Laethem K, Hatse S, Vermeire K, De Clercq E, Peumans W, Van Damme E, Vandamme AM, Bölmstedt A, Schols D. Profile of resistance of human immunodeficiency virus to mannose-specific plant lectins. J Virol. 2004 Oct;78(19):10617-27. PubMed, PubMedCentral, CrossRef
  4. Yang Y, Xu HL, Zhang ZT, Liu JJ, Li WW, Ming H, Bao JK. Characterization, molecular cloning, and in silico analysis of a novel mannose-binding lectin from Polygonatum odoratum (Mill.) with anti-HSV-II and apoptosis-inducing activities. Phytomedicine. 2011 Jun 15;18(8-9):748-55. PubMed, CrossRef
  5. Pusztai A, Grant G, Spencer RJ, Duguid TJ, Brown DS, Ewen SW, Peumans WJ, Van Damme EJ, Bardocz S. Kidney bean lectin-induced Escherichia coli overgrowth in the small intestine is blocked by GNA, a mannose-specific lectin. J Appl Bacteriol. 1993 Oct;75(4):360-8. PubMed, CrossRef
  6. Bilyy RO, Antonyuk VO, Stoika RS. Cytochemical study of role of alpha-d-mannose- and beta-d-galactose-containing glycoproteins in apoptosis. J Mol Histol. 2004 Nov;35(8-9):829-38. PubMed, CrossRef
  7. Innovation patent on utility model no.13770. Method for purification of mannose-specific lectins / V.O. Antonyuk. – Publ. 17.04.2006, App. u200510008.
  8. Dubois M, Gilles KA, Hamilton JK, Rebers PA,  Smith F. Colorimetric method for deetermination of sugars and related substances.  Anal Chem. 1956 Mar;28(3):350-6. CrossRef
  9. Lutsik MD, Panasyuk EN, Antonyuk VO, Lutsik OD, Ladnaya LYa. Methods of Investigation of Lectin Carbohydrate Specificity (Methodical Recommendations), Lviv University Publishers, Lviv.  1983. 20 p.
  10. Lazurevskii GV, Terenteva IV, Shamshurin AA. Practical Studies of the Chemistry of Natural Compounds. M.: Vysshaya Shkola, 1966. 336 p.
  11.  Methods of Carbohydrate Chemistry / Ed. by Kochetkov N.K. Moscow: Mir, 1967. 512 p.
  12. Shifrin S, Consiglio E, Kohn LD. Effect of the complex carbohydrate moiety on the structure of thyroglobulin. J Biol Chem. 1983 Mar 25;258(6):3780-6. PubMed
  13. Determinant of higher plants of Ukraine. Dobrochaeva DN, Kotov MI, Prokudin YuN et al. Kiev: Naukova Dumka, 1987. 548 p.
  14. Konishi T, Fujiwara Y, Konoshima T, Kiyosawa S, Nishi M, Miyahara K. Steroidal saponins from Hemerocallis fulva var. kwanso. Chem Pharm Bull (Tokyo). 2001 Mar;49(3):318-20. PubMed, CrossRef
  15. Antonyuk VO. Lectins and their sources of raw material. Lviv: Kvart, 2005. 554 p.
  16. Cheung AH, Wong JH, Ng TB. Musa acuminata (Del Monte banana) lectin is a fructose-binding lectin with cytokine-inducing activity. Phytomedicine. 2009 Jun;16(6-7):594-600. PubMed, CrossRef
  17. An J, Liu JZ, Wu CF, Li J, Dai L, Van Damme E, Balzarini J, De Clercq E, Chen F, Bao JK. Anti-HIV I/II activity and molecular cloning of a novel mannose/sialic acid-binding lectin from rhizome of Polygonatum cyrtonema Hua. Acta Biochim Biophys Sin (Shanghai). 2006 Feb;38(2):70-8. PubMed, CrossRef
  18. Van Damme Els J. M. Plant Lectins as Part of the Plant Defense System Against Insects.  In book: Induced Plant Resistance to Herbivory.  Springer Science+Business Media B.V. 2008. P. 285–307. CrossRef

Creative CommonsThis work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.